กษัยในกองธาตุ ดินน้ำ ลม ไฟ

กษัยบังเกิดแต่กองสมุฏฐานธาตุ 8 จำพวก
1.     กษัยกล่อนดิน เกิดจากปถวี
อาการอุจจาระผูกพรรดึกเกิดเพราะเสมหะแห้งอยู่นอกลำไส้
ยาที่ใช้สรรพคุณเน้นขับลม ช่วยระบาย กัดเถาดาน
2.     กษัยกล่อนน้ำ เกิดเพื่อกองน้ำเหลือง โลหิต เสลด ถ้าทั้ง 3 รวมกันเรียก กษัยเลือด
อาการ หญิงใต้สะดือ 3 นิ้ว ปวดถึงยอดอก เหมือนเป็นฝีเมร็งทรวง ฝีปลวก
ตัวยา เน้นระบาย รองลงมาช่วยทาง เสมหะ น้ำเหลือง ฟอกโลหิต
3.     กษัยกล่อนลม จุกขัดในท้อง แต่ถ้ากินของร้อนคลายลง
ใช้ยาแก้ทางลม
4.     กษัยกล่อนเพลิง เกิดจากไฟชื่อ อัคคีมุคะ
อาการ เมื่อไฟพัดไม่ตลอดจะเกิด จุกอกร้อนเหงื่อแตก
ยาส่วนใหญ่ ขับปัสสาวะเพื่อลดความร้อน มีตรีกฏุกไม่ให้เย็นเกิดไป
5.     กษัยเล่อนเถา เกิดเพื่อลมสันทฆาต ปัตคาตเข้าเส้น
อาการ เส้นพองท้องแข็งที่หัวหน่าว ถึงเกลียวข้าง ชาย/ขวา หญิง/ซ้าย
ถ้าแก้ต้องแก้เมื่อยังอ่อน ยาหลักเป็นยารสร้อน รองลงมาเป็นยาระบาย และบำรุงกำลัง